Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy istnieje możliwość dokonywania potrąceń z wynagrodzeń osób znajdujących zatrudnienie w firmie. Pewna zawiłość przepisów sprawia jednak, że zagadnienie związane z ujęciem w księgach rachunkowych zajęcia wynagrodzenia potrafi budzić wątpliwości. Kontrowersje dotyczą przy tym zarówno tego, jaka jest ich ważność, jak i tego, jaka kwota musi zostać zagwarantowana pracownikowi już po ich dokonaniu. Czas zatem zdecydować się na ich uregulowanie.
Analizując przepisy Kodeksu pracy warto zwrócić szczególną uwagę na artykuł 87 paragraf 1. Mówi on o tym, jakie należności podlegają potrąceniu zwracając uwagę i na to, że samego potrącenia należy dokonać już po odliczeniu tych składek, które są przeznaczone na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczek na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych. W myśl wspomnianego artykułu mamy do czynienia z sumami, które są egzekwowane po to, aby zaspokoić świadczenia alimentacyjne, z sumami egzekwowanymi na pokrycie „należności innych niż świadczenia alimentacyjne”, zaliczkami pieniężnymi udzielonymi pracownikowi oraz karami pieniężnymi, o których szczegółowo informuje nas artykuł 108 paragraf 2 tego kodeksu.
Podana powyżej kolejność jest też tą, która ma kluczowe znaczenie w sytuacji, w której należy potrącić część wynagrodzenia z więcej niż jednego powodu. Oczywiście, Kodeks pracy nie ogranicza się do wyliczenia dopuszczalnych zajęć. Wyznacza również ich granice tak, aby osoba zatrudniona mogła wywiązywać się ze swoich zobowiązań, a jednocześnie miała stworzone warunki do normalnego egzekwowania. Warto więc pamiętać, że gdy mamy do czynienia z egzekucją świadczeń alimentacyjnych, zajęcie może dotyczyć maksymalnie trzech piątych wynagrodzenia, gdy zaś egzekwujemy inne należności lub potrącamy zaliczki pieniężne – połowy wypłaty.
Warto zdać sobie sprawę i z tego, że wypłaty osób zatrudnionych często nie składają się wyłącznie z wynagrodzenia zasadniczego. W ich skład mogą wchodzić również nagrody pochodzące z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenia roczne i te należności, które są efektem udziału w nadwyżce bilansowej oraz zysku. W tym przypadku, gdy mamy do czynienia ze świadczeniami alimentacyjnymi, mogą być one potrącane do pełnej wysokości.
Jeszcze inny aspekt związany z potrąceniami odnosi się do kwoty, jaka musi zostać w portfelu osoby zatrudnionej po ich dokonaniu. Przyjmuje się, że pensja już po potrąceniach nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Już po potrąceniu zaliczek pieniężnych, które zostały udzielone pracownikowi nie może być ona niższa niż 75 procent takiego wynagrodzenia, a przy potrącaniu kar pieniężnych o których mowa w artykule 108 Kodeksu pracy – niższa niż 99 procent minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Oczywiście, pracownicy mogą być zatrudnieni również w niepełnym wymiarze czasu pracy. W takiej sytuacji nie mamy już do czynienia z przedstawionymi powyżej wartościami, konieczne jest bowiem ich zmniejszenie proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
