IV kwartał 2024 roku przyniósł kontynuację trendów inflacyjnych, które miały istotny wpływ na budżety domowe oraz sytuację gospodarczą w Polsce. Chociaż dynamika wzrostu cen nieco wyhamowała w porównaniu do wcześniejszych miesięcy, inflacja nadal pozostaje istotnym wyzwaniem zarówno dla konsumentów, jak i przedsiębiorstw.
Poziom inflacji w IV kwartale 2024
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), inflacja w grudniu 2024 roku wyniosła 5,8% rok do roku, co oznacza lekkie spowolnienie w stosunku do wcześniejszych miesięcy. W październiku i listopadzie odnotowano poziomy odpowiednio 6,1% i 6,0%, co wskazuje na stopniowe stabilizowanie się sytuacji.
Główne czynniki wpływające na inflację
Do najważniejszych przyczyn wzrostu cen w IV kwartale należały:
- Wzrost cen energii – pomimo stabilizacji na rynkach światowych, koszty energii elektrycznej i gazu w Polsce utrzymywały się na wysokim poziomie, co przełożyło się na ceny usług i produktów.
- Drożejące usługi – sektor usług, zwłaszcza gastronomia, transport oraz rekreacja, odnotował wzrost cen na poziomie 7-9%, co było spowodowane rosnącymi kosztami pracy.
- Ceny żywności – wzrost cen podstawowych produktów spożywczych, takich jak pieczywo, nabiał oraz mięso, wyniósł średnio 6,5% w skali roku.
Jak inflacja wpłynęła na gospodarstwa domowe?
Rosnące ceny wpłynęły na siłę nabywczą Polaków, zmuszając ich do bardziej przemyślanych wydatków. Wzrosła również popularność zakupów w dyskontach oraz korzystanie z promocji i programów lojalnościowych. Wydatki na produkty luksusowe spadły, a konsumenci zaczęli ograniczać wydatki na dobra trwałego użytku.
Polityka Narodowego Banku Polskiego (NBP)
NBP w IV kwartale 2024 roku utrzymał stopy procentowe na poziomie 5,75%, co miało na celu ograniczenie presji inflacyjnej, jednocześnie nie hamując wzrostu gospodarczego. Eksperci wskazują, że dalsze decyzje dotyczące stóp procentowych będą zależeć od sytuacji gospodarczej w I kwartale 2025 roku.
Prognozy na I kwartał 2025 roku
Ekonomiści przewidują dalsze stopniowe wyhamowanie inflacji w 2025 roku, choć wciąż istnieje ryzyko wzrostu cen wynikające z:
- niepewności na rynkach surowcowych,
- potencjalnego osłabienia złotego,
- wzrostu płacy minimalnej i jego wpływu na ceny usług.
Jak chronić swoje finanse przed inflacją?
Aby zabezpieczyć się przed spadkiem wartości oszczędności, warto rozważyć:
- inwestycje w obligacje indeksowane inflacją,
- dywersyfikację portfela inwestycyjnego,
- korzystanie z lokat z oprocentowaniem powyżej poziomu inflacji.
Podsumowanie
Mimo że inflacja w IV kwartale 2024 roku wykazuje oznaki stabilizacji, jej poziom nadal jest wysoki w porównaniu do lat ubiegłych. Zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy powinni dostosować swoje strategie finansowe do nowej rzeczywistości ekonomicznej.